Niejednokrotnie spotkałam się z różnym rozumieniem uważności. Wiele osób uważność opiera na życiu tu i teraz oraz praktykowaniu wdzięczności na co dzień. Oczywiście – ile osób, tyle poglądów na jakiś temat. Jednak z uważnością to nie jest tak, że ogranicza się ona tylko do dwóch powyższych czynności.
Uważność to coś więcej.
Z najczęściej przytaczanej definicji uważności, wynika że jest to świadome i nieosądzające skoncentrowanie uwagi na tym, co dzieje się w danej chwili.
Uważność to szczególny rodzaj uwagi: świadomej, nieosądzającej i skierowanej na bieżącą chwilę.
Jon Kabat-Zinn
Gdybym miała najprościej powiedzieć, czym dla mnie jest uważność – to powiedziałabym, że jest to pewnego rodzaju umiejętność zauważania i dostrzegania tego, co dzieje się w naszym wnętrzu oraz otoczeniu. W związku z tym można zgłębić m.in. źródło pojawiających się emocji, zwiększyć świadomość siebie i tego, co dzieje się wokół.
Jakie są cechy uważności?
- Otwartość i akceptacja
Związane bezpośrednio z umiejętnością „bycia” i odnajdywania się w tym, co dzieje się w danej sytuacji. Nie uciekania od sytuacji trudnych i skomplikowanych. To właśnie dzięki otwartości i akceptacji doświadczeń można odnajdywać kreatywne rozwiązania. Zamykanie się skutkuje powstawaniem napięć, a to przenosi się na koncentrację uwagi. - Odpuszczanie
Dotyczące tych rzeczy i spraw, na które nie mamy żadnego wpływu. Nie chodzi oto, aby pokazywać, że wszystko jest nam obojętne, tylko mam na myśli tutaj świadomość tego, kiedy można (a nawet powinno się) odpuścić, np. coś, na co nie mamy wpływu. - Świeże spojrzenie
To bardzo cenna umiejętność, która pozwala na wychodzenie poza utarte schematy. Ponadto daje to także możliwość traktowania każdej (nawet powtarzalnej) sytuacji jako całkowicie nowe doświadczenie. - Cierpliwość i zaufanie
Zarówno do siebie, jak i do innych. - Dostrzeganie
Wspomniana na samym początku otwartość pozwala na dostrzeganie emocji (zarówno swoich, jak i innych) oraz zrozumienia ich źródła. Dzięki temu zwiększa się samoświadomość i w pewnym stopniu można przewidzieć reakcje na pewne sytuacje.
Uważność nie jest…
- koncentrowaniem się tylko i wyłącznie na sobie,
- dostrzeganiem tylko pozytywnych aspektów w codzienności,
- gwarancją nie pojawiania się sytuacji stresowych i trudnych emocji,
- jedynie myśleniem o tym, co jest przyjemne,
- odcięciem się od całego świata,
- formą relaksacji,
- niewchodzeniem w konflikty z innymi,
- wyrażaniem zgody na wszystko co dzieje się wokół,
- zgadzaniem się na to, jak traktują nas inni,
- zapominaniem o przeszłości,
- nie myśleniem o przyszłości,
- jedynie formą wzmacniania procesów poznawczych, tj. uwaga, pamięć.
Uważam, że uważność w kontekście psychologicznym jest furtką, która może dawać ogromne możliwości. To dzięki niej można efektywnie pracować między innymi nad stresem, problemami ze snem, doświadczaniem lęku, itp. Jednak myślę, że z drugiej strony uważność może stać się również na pewien sposób stylem życia opartym na zauważaniu i dostrzeganiu tego, co ważne.
A dla Ciebie czym jest uważność?
