Rozwijamy się niezależnie od wieku i etapu rozwoju w jakim się znajdujemy. Tak jak każde dziecko w zależności od okresu rozwoju (niemowlęctwo, wczesne i średnie dzieciństwo, adolescencja) ma określone zadania rozwojowe, tak samo jest w naszym przypadku – osób dorosłych.
Jakiś czas temu pojawił się artykuł na temat zadań rozwojowych u dzieci w okresie od niemowlęctwa do adolescencji. Dziś przyszedł czas na to, aby napisać trochę o tych zadaniach rozwojowych, które przypisane są dla osób dorosłych, u których rozwój dzieli się na trzy okresy:
• wczesna dorosłość,
• wiek średni,
• późna dojrzałość.
Tym razem także mam zamiar odwołać się do teorii Roberta Havighursta, która pomimo tego, że dotyczy warunków społeczno-kulturowych Stanów Zjednoczonych – to jest na tyle rozbudowana, że stanowi solidne źródło informacji oraz podstawę do refleksji na temat rozwoju człowieka.
ZADANIA ROZWOJOWE
Z teorii idei Havighursta wynika, że każdy z nas dorastając i wchodząc w kolejny okres życia, ma do wykonania określoną ilość zadań charakterystyczną dla danego okresu. Pozytywne „rozstrzygnięcie” zadania wywiera pozytywny wpływ na samopoczucie, a także na zadowolenie z jakości życia. Zrealizowanie określonych zadań dla danego wieku lub okresu życia istotnie wpływa na pojawianie się kolejnych zadań w późniejszym okresie. Niestety zadania kończące się niepowodzeniem wpływają na pogorszenie się nastroju i pojawienie się trudności w realizacji kolejnych zadań. U źródeł istnienia wszystkich zadań rozwojowych znajdują się trzy podstawowe czynniki: dojrzewanie somatyczne, warunki kulturowe oraz indywidualne wartości.
ZADANIA ROZWOJOWE W DOROSŁOŚCI
WCZESNA DOROSŁOŚĆ (18-35 r.ż.)
- Rozpoczęcie pracy zawodowej i usamodzielnienie się.
- Przyjmowanie odpowiedzialności obywatelskiej.
- Znalezienie pokrewnej grupy społecznej.
- Wybór współmałżonka / partnera.
- Wzajemne uczenie się wspólnego życia.
- Założenie rodziny.
- Wychowanie dzieci.
- Prowadzenie domu.
WIEK ŚREDNI (36-60 r.ż.)
- Osiągnięcie dojrzałej odpowiedzialności społecznej oraz obywatelskiej.
- Uzyskanie zadowalającej sprawności w pracy zawodowej.
- Wspomaganie dorastających dzieci.
- Wypełnienie wolnego czasu zajęciami charakterystycznymi dla osób dorosłych.
- Akceptowanie i dostosowywanie się do fizjologicznych zmian wieku średniego.
- Przystosowanie się do starzenia rodziców.
PÓŹNA DOJRZAŁOŚĆ (powyżej 60 r.ż.)
- Przystosowanie się do spadku sił fizycznych, emerytury i zmniejszonych dochodów.
- Pogodzenie się ze śmiercią współmałżonka/współmałżonki.
- Utrzymanie stosunków towarzyskich z osobami w swoim wieku.
- Przyjmowanie i dostosowywanie się zmiennych ról społecznych.
- Zorganizowanie w sposób dogodny fizycznych warunków własnego bytu.
Idea zadań rozwojowych Havighursta jest teorią bardzo obszerną, dotykającą różnych zagadnień i sfer życia każdego człowieka. Warto dostrzec, że teoria nakłada się z społecznymi oczekiwaniami wobec osób w danej grupie wiekowej i określonym etapie rozwoju człowieka. Jedno jest pewne – niezależnie od tego, ile mamy lat – każdy z nas ma do wykonania określone zadania rozwojowe. Kolejność występowania konkretnych zdarzeń wynikających z poszczególnych zadań rozwojowych to sprawa bardzo indywidualna, dlatego nie można oczekiwać, że realizacja zadań rozwojowych będzie odbywała się z zegarkiem w ręku.
