Niezależnie od jakichkolwiek czynników: np. miejsca zamieszkania, przekonań, statusu społecznego – ludzie od zawsze komunikowali się między sobą. To dlatego cały ten proces jest czymś bardzo naturalnym oraz ponadkulturowym dla całego społeczeństwa.
Z komunikacją międzyludzką jest tak, że wykształcają się pewnego rodzaju wzorce komunikowania się z drugą osobą. A wszystko oczywiście za sprawą indywidualnych cech danej osoby oraz wszelkich uwarunkowań społeczno-kulturowych, które każdy wynosi ze swojego rodzinnego domu oraz otoczenia w jakim funkcjonuje na co dzień.
Czym jest komunikacja?
Oczywiście mogłabym przytoczyć niejedną, mniej lub bardziej skomplikowaną definicję komunikacji, jednak czy w tym oto miejscu jest to naprawdę konieczne? Wydaje mi się, że każdy zdaje sobie sprawę z tego, że jest to bardzo złożony proces skoncentrowany na przekazywaniu drugiej osobie różnych informacji, emocji, itp.
Z komunikacją w relacjach partnerskich/rodzinnych jest tak, że pewne schematy komunikacji przekazywane są z pokolenia na pokolenie. A wszystko za sprawą wzorców komunikowania się, które każdy wynosi ze swojego domu rodzinnego poprzez obserwację bliskich. Jednak nie jest to żadna reguła, że zawsze powielamy zakorzenione schematy.
Nie mniej jednak w przypadku komunikacji pomiędzy partnerami wyróżnia się dwa podstawowe style: styl partnerski oraz styl niepartnerski. Obydwa style już po samej nazwie wskazują, do jakiego należałoby dążyć, a nad którym popracować, aby relacje były po prostu dobre.
Czym różni się styl partnerski od stylu niepartnerskiego?
Styl partnerski,
czyli każdy jest sobie równy
Główną ideą jaka towarzyszy stylowi partnerskiemu w komunikowaniu się głosi, że osoba prowadząca rozmowę wychodzi z założenia, że zarówno jej pragnienia jak i oczekiwania są tak samo ważne jak pragnienia i oczekiwania rozmówcy. Najprościej mówiąc – każdy jest sobie równy.
Wśród charakterystycznych zachowań dla stylu partnerskiego można wymienić:
- równe traktowanie drugiej osoby i nie narzucanie rozmówcy swoich poglądów oraz przekonań,
- nie ocenianie drugiej osoby,
- nie podporządkowywanie swoich poglądów oraz postępowania pod oczekiwania drugiej osoby,
- zadbanie o wzajemne zrozumienie w rozmowie.
To właśnie tego typu zachowania wywierają istotny wpływ na poziom jakości życia partnerskiego/rodzinnego. Partnerski styl komunikowania się sprzyja mówieniu o swoich własnych przeżyciach i emocjach, ujawnianiu własnego „ja”, udzielaniu informacji zwrotnej, a co za tym idzie sprzyja także stabilności i integracji.
Styl niepartnerski,
czyli jedno jest lepsze od drugiego
Styl niepartnerski może przyjąć charakter egocentryczy lub alocentryczny.
Styl egocentryczny jest wtedy, gdy osoba prowadząca rozmowę koncentruje się tylko i wyłączenie na swoich celach oraz oczekiwaniach. Postępując w ten sposób nie bierze pod uwagę poglądów oraz przekonań swojego rozmówcy.
Natomiast styl alocentryczny polega na tym, że jeden z rozmówców rezygnuje ze swoich własnych przekonań i oczekiwań na rzecz tego. A wszystko po to, aby dostosować się do oczekiwań i celów drugiej osoby.
Charakterystyczne zachowania
Wśród charakterystycznych zachowań dla stylu egocentrycznego można wymienić m.in.:
- ignorowanie rozmówcy,
- rozpoczynanie i kończenie rozmowy w wybranym przez siebie momencie,
- narzucanie tematu rozmowy,
- przerywanie wypowiedzi rozmówcy,
- niesłuchanie i niedbanie o zrozumienie wypowiedzi,
- kierowanie w kierunku drugiej osoby nakazów, zakazów lub żądań.
Natomiast w przypadku stylu alocentrycznego, można zaobserwować takie zachowania jak:
- godzenie się na to, aby rozmówca słuchał nas nie uważnie,
- uleganie różnego rodzaju wpływom, radom, zakazom wbrew własnej woli,
- nie wyrażanie sprzeciwu wtedy, kiedy rozmówca przerwie naszą wypowiedź.
Niepartnerski styl komunikowania się nie sprzyja całemu procesowi nawiązywania głębokiej więzi, stabilności oraz integracji wspólnego życia.
____
Sądzę, że podstawą do dobrej komunikacji jest uważna rozmowa, w której rozmówcy otwierają się na drugiego człowieka i słuchają. Każdy powinien zostać wysłuchany, mówić o swoich emocjach i wyrażać własne zdanie. I umówmy się – każdy z nas jest człowiekiem i nie ma czegoś takiego, że ktoś tylko komunikuje się w sposób partnerski lub niepartnerski. Komunikacja międzyludzka to skomplikowany proces, do którego dochodzą różne emocje, sytuacje i postrzeganie pewnych spraw.
Poprawna komunikacja jest bardzo ważnym elementem, który wpływa na wzajemne relacje. W dobrej i pozytywnej komunikacji nie ma oceniania drugiej osoby, osądzania jej czynów, a tym bardziej krytykowania różnych zachowań. Dobrze jest dołożyć starań, aby zadbać o relacje z bliskimi osobami i zwrócić szczególną uwagę na to, aby obydwie strony czuły się komfortowo w trakcie rozmowy.
