Przerwij Krąg Milczenia: Przemoc psychiczna w związku oczami małego dziecka | Uważniej.pl

Z ogólnie przyjętych założeń, idei i wszelkiego rodzaju norm społecznych rodzic jest po to, aby stworzyć dziecku dom pełen miłości, wsparcia i szacunku do drugiej osoby. Z założenia ludzie wiążą się ze sobą po to, aby tworząc mniej lub bardziej formalny związek, założyć rodzinę. Mieć dzieci. Jeżeli nie dwójkę, to chociaż jedno. Z założeń także powinniśmy darzyć zaufaniem partnerów, czuć się przy nich bezpiecznie i być szczęśliwym.

Jednak życie bardzo często weryfikuje te założenia, zwłaszcza wtedy, kiedy w takiej rodzinie pojawia się przemoc psychiczna pomiędzy partnerami, a świadkami tej przemocy są dzieci.

PRZEMOC PSYCHICZNA

Ofiarami przemocy zarówno psychicznej, jak i fizycznej zazwyczaj są kobiety, jednak warto pamiętać o tym (!), że są takie sytuacje, gdzie ofiarami są także mężczyźni. Profesor Jerzy Mellibruda uważa, że dziecko nie musi być bezpośrednio ofiarą przemocy, aby ponosić pewnego rodzaju konsekwencje. Kiedy dziecko obserwuje jak ojciec stosuje przemoc wobec matki – tak samo jak ona staje się ofiarą.

Przemoc psychiczna w związku może przyjmować najróżniejsze formy. Poczynając od zabierania dóbr materialnych (np. pieniędzy, samochodu) i sprawowaniu kontroli, poprzez groźby werbalne i agresję słowną (np. wyzywanie, krzyczenie), a kończąc na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji i uniemożliwianiu kontaktów z bliskimi.

Z badań przeprowadzonych w 2004 roku na terenie Polski w ramach Międzynarodowego Programu Badań nad Przemocą wobec Kobiet pod kierownictwem profesor Beaty Gruszczyńskiej wynika, że przemocy doświadcza około 800 000 kobiet w wieku od 18 do 69 roku życia.

DZIECKO ŚWIADKIEM PRZEMOCY

Dziecko wzorce zachowań czerpie od swoich rodziców. W momencie kiedy jest świadkiem przemocy stosowanej w rodzinnym domu w pewien sposób otrzymuje wzorce zachowań, według których może, ale nie musi (!) traktować podobnie w przyszłości swoją partnerkę/partnera. Dziecko obserwując zachowania zaliczające się do przemocy psychicznej często kreuje cały świat uznając, że takie zachowania są właściwe. Profesor Jerzy Mellibruda uważa, że dzieci są świadkami aż 60% przypadków, gdzie stosowana jest przemoc – dlatego warto pamiętać, że takie zdarzenia często ciągną się za dziećmi, bo ślady czasami zostają na zawsze (Mellibruda).

Przemoc psychiczna stosowana pomiędzy rodzicami negatywnie wpływa na rozwój dziecka oraz jego funkcjonowanie w społeczeństwie. Rodzice zamiast koncentrować się na rozwoju dziecka, wychowywaniu oraz otaczaniu go opieką, poświęcają swój czas na przemoc w rodzinie. A każde dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje stabilizacji emocjonalnej i stymulacji do rozwoju.

ODCZUCIA I ZACHOWANIA DZIECKA JAKO ŚWIADKA PRZEMOCY

Strach i niepokój: dziecko obawia się o zdrowie i życie zarówno rodziców, jak i swoje.

Poczucie winy: dziecko czuje, że to właśnie ono jest winne i obarcza się winą, myśląc, że to przez nie dochodzi do przemocy.

Przeciwstawne uczucia: z jednej strony dziecko kocha rodzica stosującego przemoc, zaś z drugiej strony odczuwa nienawiść. Takie ambiwalentne uczucia prowadzą do chaosu emocjonalnego.

Brak zaufania: dziecko będące świadkiem przemocy ma problem z obdarzaniem ludzi zaufaniem, a także z nawiązywaniem bliskich kontaktów z rówieśnikami.

Uległość: część dzieci, u których w miejscu zamieszkania dochodzi do przemocy jest w stanie zrobić sporo rzeczy, tylko po to, aby wszystkich zadowolić. Przez to dziecko ulega prośbom i naciskom osób ze swojego otoczenia, co może być dla nich bardzo niebezpieczne.

Kłopoty w szkole: dzieci będące świadkami przemocy opuszczają lekcje, co skutkuje często gorszymi ocenami. Dlaczego tak się dzieje? Otóż dziecko ma poczucie, że zostając w domu może w jakiś sposób kontrolować przemoc.

Zaburzenia: w wyniku życia w stresie, jakim jest bycie świadkiem przemocy w rodzinnym domu mogą wystąpić zaburzenia mowy. Oprócz tego dziecko może gorzej się rozwijać niż jego rówieśnicy ze względu na problemy z koncentracją, a wraz z tym nauką.

Agresywność: większość dzieci pragnie odreagować to wszystko, co dzieje się w ich domach, gdy jeden z rodziców stosuje wobec drugiego przemoc – i robią to stosując zachowania agresywne wśród rówieśników.

Bezradność: dziecko jako świadek przemocy czuje się bezradnie wobec swojej sytuacji w domu. W skrajnych sytuacjach dochodzi nawet do prób samobójczych.

Zamiana ról: niestety, gdy rodzice koncentrują się na swoich konfliktach, to zaniedbują swoje obowiązki wobec dzieci – przez to dziecko na pewien sposób jest pozbawione dzieciństwa.

Dolegliwości somatyczne: w wyniku stresu jakiego dziecko doświadcza będąc świadkiem przemocy odczuwa różnego rodzaju dolegliwości somatyczne, tj.: ból brzucha, ból głowy, moczenie nocne.

SKUTKI PRZEMOCY PSYCHICZNEJ

Przemoc psychiczna często wyrządza większe rany niż przemoc fizyczna. Często także ciągnie się za ludźmi całymi latami wywierając mniejszy lub większy wpływ na kształtowanie się człowieka, a zwłaszcza dziecka. Jeżeli jesteś ofiarą lub świadkiem przemocy psychicznej w swoim otoczeniu, jeżeli podejrzewasz, że ktoś Tobie bliski znajduje się w takiej sytuacji – pomóż mu lub sobie przerywając krąg milczenia.

GDZIE UZYSKASZ POMOC?

– na Niebieskiej Linii (22 668-70-00), czyli Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, gdzie można porozmawiać z psychologiem, który Cię wysłucha i wskaże miejsca w Twojej okolicy, gdzie możesz szukać pomocy.

– wysyłając wiadomość do Joanny – psychologa będącego twórcą projektu Przerwij Krąg Milczenia – Blogerki Przeciwko Przemocy Psychicznej! na adres: poradniaonline.kontakt@gmail.com i udzieli Ci darmowej oraz anonimowej porady.

Artykuł powstał przy współpracy w autorskim projekcie zorganizowanym przez Joannę z „Podróż we dwoje” – „Przerwij Krąg Milczenia – Blogerki Przeciwko Przemocy Psychicznej!”.