Efekt Pigmaliona związany z samospełniającymi się proroctwami może przynieść negatywne lub pozytywne efekty. Nazywane one są efektem Golema lub efektem Galatei. Pierwszy z nich – efekt Golema – niesie ze sobą negatywne skutki, natomiast drugi z nich – pozytywne.
EFEKT GOLEMA
Kim był Golem? Istotą przypominającą człowieka, która została ulepiona z gliny przez Jehudę Löw ben Bezalela z Pragi (Maharal). Został ożywiony w celu ochronienia Żydów przed atakami za pośrednictwem rytuałów. Pod ich koniec – Maharal na pergaminie napisał słowo Emet (heb. prawda). Golem był w stanie wykonywać wyłącznie polecania innych oraz pracować, ponieważ nie posiadał swojej własnej woli. Z legendy wynika, że gdy tylko skończyły się ataki na Żydów, Golem wpadł w szał i zaczął zabijać tych, którym wcześniej służył. Maharal wyciągnął wtedy pergamin z ust Golema i przekreślił pierwszą literę, co utworzyło słowo Met (heb. śmierć), dzięki czemu został on unieruchomiony.
W psychologii efekt Golema polega na tym, że w pewnych sytuacjach pod wpływem negatywnych oczekiwań innych osób, człowiek zaczyna zachowywać się tak, jak oczekują tego inni. W codzienności tego typu zachowanie może skutkować między innymi zahamowaniem rozwoju u dzieci. Dlaczego? Kiedy wychodzi się z założenia, że dziecko nie da rady czegoś zrobić lub z czymś sobie nie poradzi, ponieważ jest słabe – w ten sposób stawia się dziecku mniej wyzwań. Jest to jednoznaczne z zahamowaniem postępów i podcinaniem dziecku skrzydeł.
EFEKT GALATEI
Galatea, była żoną króla Cypru – Pigmaliona. Stworzył on rzeźbę kobiety, według niego idealnej, w której się zakochał i pragnął, aby rzeźba stała się prawdziwą kobietą. Marzenie Pigmaliona spełniła Afrodyta i rzeźba stała się kobietą o imieniu Galatea. Pigmalion i Galatea założyli szczęśliwą rodzinę i doczekali się licznego potomstwa.
Co wynika z tego mitu, jeżeli chodzi o efekt Galatei? Jeżeli oczekuje się od drugiej osoby pozytywnych rzeczy, to mimowolnie zaczyna zachowywać się ona zgodnie z tymi oczekiwaniami. Jak to się ma do procesu rozwoju u dzieci? Przede wszystkim mamy większe oczekiwania od dziecka, ponieważ wierzymy w to, że da sobie radę. Dzięki temu stawiamy nieco większe wyzwania, co wpływa nie tylko na szybszy rozwój, ale także na wyższy poziom samooceny i samoakceptacji, co skutkuje wyższą motywacją i wiarą w swoje własne możliwości.
Chciałabyś nauczyć się dbać o siebie
bez wyrzutów sumienia?
Kup pakiet składający się z e-booka „Z miłością do siebie” i workbooka „Zacznij od środka”.
Zajrzyj w głąb siebie, poznaj na nowo
i zadbaj o siebie – zasługujesz na to!
Jak widać to, jakie mamy oczekiwania wobec siebie nawzajem, a zwłaszcza w odniesieniu do dzieci – kształtuje człowieka w określony sposób. Jeżeli mamy negatywne oczekiwania do drugiej osoby, to prędzej czy później zaczną one wywierać określony wpływ. Tak samo jest w przypadku pozytywnych oczekiwań. Jednak to, co oczekujemy od najmłodszych – czyli w zależności od tego, jakie stawiamy im wyzwania wpływa na ich rozwój psychiczny, kształtuje ich osobowość oraz cechy charakteru.
